>>90827
Mieszana dysgenezja gonad z kariotypem 45,X/46,XY (45,X/46,XY MGD) to zaburzenie rozwoju
płci (DSD) związane z występowaniem 2 linii komórkowych (mozaikowość), w tym jednej z
nieprawidłową liczbą chromosomów płci (45,X) oraz drugiej z obecnością chromosomu Y
(46,XY), co prowadzi do nieprawidłowego rozwoju narządów płciowych. Częstość występowania
jest nieznana. Objawy kliniczne są bardzo różnorodne, począwszy od częściowej maskulinizacji
i obojnaczych narządów płciowych u noworodków, aż do pacjentów z kompletnym męskim lub
żeńskim fenotypem. Najczęstszym objawem MGD są asymetrycznie rozwinięte jądra, często z
dysgenezją jądra po jednej stronie i łącznotkankowymi pasmami gonad po drugiej stronie. Może
także występować asymetria zewnętrznych i wewnętrznych narządów płciowych. U dzieci z
ustaloną płcią męską może występować wnętrostwo, częściowa dysgenezja jąder oraz
spodziectwo. Z reguły obecne są przetrwałe struktury Müllerowskie. U dzieci z ustaloną płcią
żeńską występuje różnego stopnia maskulinizacja i mogą występować inne objawy kliniczne
zespołu Turnera (sprawdź ten termin). Macica może mieć różną wielkość, zmienny jest także
stopień zróżnicowania wewnętrznych narządów płciowych. Niski wzrost może być obecny u obu
płci; u pacjentów występuje zwiększone ryzyko rozwoju gonadoblastoma i/lub dysgerminoma
(sprawdź te terminy). Rozwój psychomotoryczny jest w normie. Pacjenci z 45,X/46,XY MGD
najczęściej mają kariotyp 45,X/46,XY z fenotypem gonad i zewnętrznych narządów płciowych
zależnym od proporcji komórek monosomicznych. Obecność linii komórkowej 45,X jest często
połączona z reorganizacją chromosomu Y (chromosom Y często di centryczny, pierścieniowy),
która także może mieć wpływ na fenotyp. Wszystkie przypadki są sporadyczne. W kilku
przypadkach potwierdzono korelację genotyp-fenotyp a : częściowa ekspresja genu <SRY>
prowadzi do częściowej dysgenezji jąder, w wyniku czego zostaje obniża się synteza
testosteronu i dochodzi do zmniejszenia stopnia maskulinizacji, obecność <locus>
gonadoblastoma (<TSPY1>) na chromosomie Y u kobiet związana jest ze zwiększeniem ryzyka
rozwoju nowotworów, a utrata dawki genu <SHOX> powoduje niski wzrost. Rozwój się macicy
spowodowany jest brakiem lub obniżeniem produkcji hormonu anty-Müllerowskiego. Podstawą
rozpoznania jest wynik badania cytogenetycznego. Analiza kariotypu może zostać wykonana
prenatalnie (amniocenteza lub biopsji kosmówki), bezpośrednio po urodzeniu u pacjentów z
Find more information on the disease and associated services on www.orpha.net 2
obojnaczymi narządami płciowymi lub później u pacjentów z zaburzeniami płodności.
Diagnostyka różnicowa powinna obejmować 46,XY częściową dysgenezję gonad (46,XY PGD;
sprawdź ten termin) oraz syndromiczne dysgenezje gonad z kariotypem 46,XY (takie jak zespół
Frasiera, dysplazja kampomeliczna oraz 46,XY DSD z niewydolnością nadnerczy ; sprawdź te
terminy). Diagnoza prenatalna jest możliwa jeżeli podczas badania obrazowego podejrzewa się
nieprawidłowości w rozwoju gonad. W przypadku diagnozy prenatalnej mozaikowości
45,X/46,XY rodzice powinni otrzymać poradę genetyczną, choć jest to skomplikowane ze
względu na szerokie spektrum cech fenotypowych związanych z tą nieprawidłowością. W
przypadkach ewidentnie nieprawidłowych narządów płciowych niezbędne jest objęcie
wielodyscyplinarną opieką w ośrodkach leczenia zaburzenia rozwoju płci, w tym udzielenie
informacji pozwalających na podjęcie przemyślanych decyzji właściwego wyboru płci
metrykalnej oraz zaplanowania procedur. Chirurgiczna rekonstrukcja narządów płciowych
powinna być przeprowadzona w odpowiednim czasie. Gonadektomia może być wskazana u
pacjentów z przypisaną żeńską płcią ze względu na zwiększone ryzyko gonadoblastoma. U
pacjentów z przypisaną płcią męską orchidopeksja jest niezbędna, aby umieścić jądra w
mosznie, a w okresie dojrzewania może być wskazana biopsja. Z reguły gonady o wysokim
stopniu dysgenezji muszą zostać usunięte. Ze względu na zwiększone ryzyko zezłośliwienia
badanie USG gonad powinno być wykonywane regularnie. U niektórych pacjentów z niskim
wzrostem powinna być rozważona terapia hormonem wzrostu. Rezultaty kliniczne i
psychologiczne zależą od poziomu opieki i poziomu otrzymywanego wsparcia.